Zdrowy styl życia, a profilaktyka raka piersi i innych chorób nowotworowych u kobiet

Choroby nowotworowe są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. U kobiet z największą częstotliwościa diagnozuje się raka piersi. Na szczęście badania nad profilaktyką i leczeniem umożliwiły stworzenie konkretnych zasad, które sumiennie stosowane mają zmniejszać ryzyko zachorowania. W poniższym artykule omawiamy dietę, aktywność fizyczną i wykonywanie badań profilaktycznych w kontekście zapobiegania rakowi piersi i innym nowotworom dotykającym kobiety.

Rak piersi, czyli najczęściej występujący nowotwór u kobiet

Rak piersi występuje w różnych grupach wiekowych. Jednak epidemiologia wskazuje, że ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem. Najważniejsze czynniki ryzyka stanowią mutacje zachodzące w genach BRCA2 i BRCA1. Sprawiają one, że bardziej prawdopodobne staje się zachorowanie nie tylko na raka piersi, ale również na nowotwór jajnika.

Pierwsze stadia raka piersi często są praktycznie bezobjawowe i nie można ich zaobserwować. Zdarza się jednak, że już na samym początku rozwoju choroby widoczne są specyficzne guzki i niepokojące zmiany skórne. Po zauważeniu jakichkolwiek nieprawidłowości o takim charakterze, niezwłocznie należy udać się do lekarza! Pierwsze symptomy choroby mogą przyjąć również formę zaczerwienienia naskórka, wypływającej z brodawek wydzieliny, a także na pozór niepowiązanych z jakimkolwiek schorzeniem zmian w kształcie piersi lub nieznaczne powiększenie węzłów chłonnych pod pachami.

A jak przebiega diagnostyka tego nowotworu? Wykonuje się przede wszystkim ultrasonografię, mammografię oraz biopsję. Im szybsze wykrycie problemu, tym większa szansa na całkowite wyleczenie. Najczęściej stosuje się radioterapię, chemioterapię, terapię hormonalną, celowaną, a także chirurgiczne usunięcie złośliwych zmian nowotworowych.

Ryzyko zachorowania na raka, a zdrowa dieta

Nie bez przyczyny coraz częściej w mediach podkreślane jest to, jak duże znaczenie dla zdrowia ma zbilansowana dieta. Jednym z ważnych czynników ryzyka zachorowania na raka jest otyłość! Jedzenie posiłków o odpowiedniej wartości kalorycznej to podstawa dla uniknięcia nadwagi. Już samo utrzymanie zdrowej masy ciała w dużym stopniu zmniejsza prawdopodobieństwa pojawienia się symptomów raka piersi.

Szczególną wartość ma włączenie do diety produktów bogatych w antyoksydanty i budowanie posiłków w oparciu o białko roślinne. Im mniejsze spożycie czerwonego mięsa, tym lepiej. Nowotworom sprzyjają też tłuszcze nasycone. Zamiast nich warto uzupełniać dania o oleje roślinne i świeże ryby.

Dzięki zdrowej diecie możliwe jest także wsparcie układu odpornościowego. Cynk, witamina C i D to podstawowe substancje odżywcze zawarte w rybach, jajach, cytrusach i nasionach. Dzięki nim reakcje autoimmunologiczne funkcjonują prawidłowo i zapobiegają rozwojowi raka.

Rola aktywności fizycznej w profilaktyce nowotworów

Podobnie jak zdrowa dieta, również systematyczny ruch pomaga w profilaktyce nowotworów. Nadmiar kilogramów szkodzi najbardziej kobietom po przejściu menopauzy. To one powinny przywiązywać szczególną uwagę do regularnej aktywności fizycznej. Sport poprawia metabolizm i przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu. Jest też doskonałym sposobem na odstresowanie! Aktywność fizyczną warto uprawiać w celu utrzymywania gospodarki hormonalnej na prawidłowym, zbilansowanym poziomie. Nieprawidłowości w tym zakresie – m.in. zbyt wysoki lub niski poziom estrogenów – często stanowią istotny czynnik zwiększający prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi.

Czynniki ryzyka, których warto unikać

Jakie są najbardziej niebezpieczne czynniki środowiskowe, zwiększające ryzyko zachorowania na raka?

• Palenie papierosów – palenie tytoniu zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór – wbrew pozorom, nie tylko płuc! Również jamy ustnej, trzustki i co szczególnie ważne dla kobiet – szyjki macicy.
• Alkohol – napoje alkoholowe w nadmiernej ilości mogą przyspieszać rozwój raka piersi.
• Nadwaga – nadmiar kilogramów, w szczególności w połączeniu ze złą dietą i brakiem ruchu, to jeden z najbardziej poważnych czynników ryzyka.
• Kontakt z rakotwórczymi substancjami – aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór, należy unikać kontaktu z azbestem, arsenem, azotanem, herbicydami i benzyną.
• Infekcje – HBV, HCV zwiększają ryzyko zachorowania. Dla kobiet szczególnie niebezpieczne jest HPV ściśle powiązane z rakiem szyjki macicy.
• Promieniowanie – zarówno promienie rentgenowskie, jak i UV zwiększają ryzyko zachorowania na raka.

Badania profilaktyczne – jak często należy je wykonywać?

Najważniejsze badania profilaktyczne, które powinny być regularnie wykonywane przez kobiety to mammografia i cytologia. Na mammografię muszą udawać się przede wszystkim kobiety po 50 roku życia. Z kolei cytologia jest kluczowa między 20, a 30 rokiem życia. Wtedy minimum to robienie badania co 3 lata, a optymalna częstotliwość to kontrola co roku. Możliwe jest też skorzystanie ze szczepionki na HPV, która zmniejsza ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.

Warto pamiętać, że wszystkie wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia są jedynie ogólnikowe! Każdą wątpliwość i nieprawidłowość należy zawsze konsultować z lekarzem. Tylko wykwalifikowany specjalista będzie w stanie z odpowiednim wyprzedzeniem wykryć chorobę i zalecić skuteczną ścieżkę leczenia.