Problemy z tarczycą – najpowszechniejsze zaburzenia hormonalne u kobiety

Tarczyca pełni kluczową rolę w ludzkim organizmie. Hormony, które są przez nią wydzielane, czyli m.in. tyroksyna i trójjodotyronina, wpływają na termoregulację ciała, funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i odpornościowego, a także na ogólny metabolizm i nastrój. Choć choroby tarczycy pojawiają się u osób reprezentujących każdą z płci, zdecydowanie częściej dotyczą kobiet, niż mężczyzn. Jakie zaburzenia tarczycy występują u pań z największą częstotliwością?

Jaką rolę w organizmie pełni tarczyca?

Tarczyca reguluje metabolizm. Wydzielane przez nią hormony wpływają na przekształcanie energii z pożywienia w energię niezbędną do funkcjonowania poszczególnych części organizmu. Nieprawidłowości w poziomie tych hormonów są przyczyną zaburzeń w spalaniu kalorii i wykorzystywaniu składników odżywczych dostarczanych z pożywieniem. U kobiet tarczyca pełni ważną rolę w regulowaniu cyklu menstruacyjnego.

Tarczyca ma też za zadanie utrzymywać stałą temperaturę ciała i regulować częstość skurczów serca. Nie można pominąć kwestii nastroju! Osoby odczuwające symptomy depresyjne, przed udaniem się do psychiatry, powinny wykonać badania sprawdzające poziom hormonów tarczycy. Zaburzenia w tym zakresie mogą powodować bardzo podobne objawy. Specyficzną rolę tarczyca pełni w okresie dziecięcym. Wówczas jej głównym zadaniem jest regulowanie wzrostu, kontrolowanie rozwoju układu kostnego, nerwowego oraz mięśniowego.

Przyczyny problemów z tarczycą

Kłopoty z tarczycą mogą mieć różnorodną genezę. Istnieje jednak kilka głównych czynników, a w śród nich można wyróżnić:

• choroby autoimmunologiczne – to najczęściej występujące przyczyny powszechnie występujących chorób tarczycy. Należy do nich m.in. Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa.
• zabiegi chirurgiczne – zarówno operacje, jak i radioterapia w obrębie szyi to zabiegi, które mogą wywołać problemy z tarczycą;
• stres – długotrwałe zaburzenia nastroju, lęk i silny stres to czynniki, które znacznie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia różnych zaburzeń o podłożu hormonalnym.
• genetyka – na choroby tarczycy najbardziej narażone są osoby, które w historii rodziny spotkały się z podobnymi zaburzeniami. Powinny cały czas stosować się do podstawowych zasad profilaktyki;
• czynniki środowiskowe – najpoważniejsze zewnętrzne czynniki mające wpływ na rozwój chorób tarczycy to toksyny w powietrzu, zanieczyszczenie środowiska i narażenia na silnie działające substancje chemiczne;
• farmakoterapia – niektóre leki zaburzają funkcjonowanie tarczycy. Należy do nich m.in. stosowany w leczeniu ChAD lit, a także środki, takie jak amiodaron czy interferon.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy wiąże się ze zbyt niską produkcją tyroksyny i trójjodotyroniny. Czasem sposób ich wytwarzania przez gruczoł jest nieprawidłowy i nie umożliwia organizmowi optymalnego wykorzystania hormonów T3 i T4. Po czym najłatwiej poznać niedoczynność tarczycy? Osoby zmagające się z tym problemem czują się nieustannie zmęczone i zmarznięte. Czasem reakcje stają się spowolnione, a koncentracja jest widocznie utrudniona. Nieprawidłowości w tym zakresie można poznać także po zmianach w nastroju (drażliwość, przygnębienie, nadmierne lęki).

O niedoczynności tarczycy świadczą też symptomy widoczne na pierwszy rzut oka z zewnątrz. Osoby z najbliższego otoczenia mogą zaobserwować wzrost masy ciała, suchość skóry, częste zaparcia i niskie libido. Po zaobserwowaniu kilku z tych objawów, warto zasugerować zmagającej się z nimi osobie wykonanie badań kontrolnych i udanie się do lekarza.

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy jest czasem określana mianem hipertyreozy. Jest to stan polegający na tym, że trójjodotyronina i tyroksyna, są produkowane w nadmiernych ilościach. Jednym z głównych problemów związanych z tym schorzeniem jest znaczne przyspieszenie metabolizmu. A po czym można poznać ten stan?

Podobnie, jak w niedoczynności, również tutaj występują zmiany nastroju. Są jednak często związane z problemami ze snem. Dodatkowo, osobom chorującym na nadczynność często nadmiernie wzrasta tętno, a także pojawia się intensywna, uciążliwa potliwość. To zaburzenie charakteryzuje się zachowaniem normalnego apetytu przy jednoczesnej intensywnej utracie masy ciała.

Hashimoto

Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, która stanowi jedną z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy. U osób chorych układ odpornościowy dąży do niszczenia komórek tarczycy i atakując je, zmniejsza poziom T4 i T3. Objawy są praktycznie identyczne, jak te charakterystyczne dla niedoczynności tarczycy. Leczenie polega przede wszystkim na włączeniu farmakoterapii. Jej celem jest syntetyczne uzupełnianie brakujących hormonów. Osoby chorujące na Hashimoto powinny bezwzględnie pozostawać pod opieką wykwalifikowanego endokrynologa. Istotnym elementem leczenia jest też uniknie stresu, komponowanie zbilansowanych posiłków i uprawianie sportów (a przynajmniej regularne chodzenie na aktywne spacery).

Problemy z tarczycą pojawiają się dziś na porządku dziennym. Wynika to ze specyfiki funkcjonowania dzisiejszego świata. Na szczęście metody diagnostyki i leczenia są zaawansowane i można komfortowo funkcjonować zarówno z niedoczynnością, jak i z nadczynnością tarczycy – tak naprawdę bez względu na podłoże konkretnego zaburzenia.